ต้องเนรเทศ / วัฒน์ วรรลยางกูร

การหลบราชภัยมาอยู่ในประเทศเพื่อนบ้าน ใกล้กันเสียจนยากจะเล็ดลอดหลบสายตาผู้ล่า อยู่ตรงไหนก็ไม่เป็นความลับ และไม่มีระบบลี้ภัยสากลมารองรับ เหมือนปลาที่รู้ว่าตนมีภัย จะว่าย จะหลบลี้ไปทางไหน ก็ยังอยู่ในกระชังอันจำกัด ลูกชายสองคนซึ่งตระหนักว่าชีวิตนี้เหลือพ่ออยู่คนเดียว แม่ไม่อยู่แล้ว จึงผลัดเวียนมาอยู่เป็นเพื่อนพ่อ พยายามชวนพ่อเที่ยวเล่น พาลงเล่นน้ำคลายเครียด นั่งจิบเบียร์กันบนหาดริมแม่น้ำใหญ่ เมื่อน้ำลดหน้าแล้งเดือนมีนา ทั้งที่แท้จริงลึก ๆ แล้วพวกเขาเครียดกว่าพ่อ เด็กหนุ่มไม่เคยผ่านประสบการณ์กดดันเช่นนี้มาก่อน สำหรับคนรุ่นเขา คงเหลือเชื่อว่าคนเราสามารถไล่ฆ่ากันได้เพราะ "คิดต่างทางการเมือง" หลังเหตุการณ์ผ่านไปเป็นปีแล้ว ลูกชายจึงเผยเบื้องลึกย้อนหลังว่า ในค่ำคืนที่มานอนเป็นเพื่อนพ่อ ณ บ้านริมบึง กลางป่าเงียบสงัด ไม่มีไฟฟ้า ดาวเหนือบึงน้ำระยิบระยับ เขาฝันร้าย และฝังใจอยู่กับคำบอกเล่าของพ่อ ที่บอกว่า "ชีวิตของพวกพ่อ เหมือนปลาอยู่ในกระชัง" ลูกชายคนโตมาวาดภาพพ่อในระหว่างภัยคุกคาม ในภาพพ่อถอดเสื้อ กำลังนั่งในเรือชมวิวคลายกังวล แต่ดูให้ดี เรือลำนั้นค้างติดแห้ง เพราะน้ำในบึงลดฮวบ เรือไปไหนไม่ได้ และถ้าดูใกล้ ๆ สังขารของพ่อผอมโทรมมาก กี่ปีแล้วที่พ่อตรากตรำกับชีวิตเวิ้งว้างโดยลำพัง ชีวิตที่เหมือนเรือค้างแห้ง หาใช่มานั่งเรือกินลมชมบึง