พระนิพนธ์ความทรงจำของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ / สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ

แปลจาก Du contract social.

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีไทย ทรงเป็นคนไทย พระองค์แรกที่องค์กรยูเนสโก ถวายสดุดีให้ทรงเป็นบุคคสำคัญของโลก อีกทั้งคราวครบรอบพระชาตกาล ๑๐๐ ปี เมื่อ ๒๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๐๕ นานาประเทศสมาชิกในทุกทวีป ก็พร้อมกันจัดเฉลิมพระเกียรติ เผยแพร่พระประวัติฯ ติดต่อกันนานถึง ๑๔ วัน แต่กระนั้นก็ยังมิอาจเข้าถึงแก่นสาร และอรรถรสในพระชนม์ชีพทุกช่วงชันษาได้เท่าพระนิพนธ์ "ความทรงจำ" จากพระหัตถ์เล่มนี้ อันปรากฏความในภายหลัง จากหม่อมเจ้าหญิง พูนพิสมัย ดิสกุล พระธิดาในพระองค์ฯ ที่ประทานไว้ในคำนำการพิมพ์เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๖ ว่า "มีค่าล้ำทางประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมของประเทศไทย" และแน่นอนว่าสิ่งนี้จะยิ่งเพิ่มพูนคุณค่าจนเกินคณานับมิรู้จบ เป็นมรดกจากวังหลวงที่พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ ทรงประทานไว้ให้เราครอบครองสู่ลูกสืบหลาน